I. Panimula
Ang panitikang susuriin ay makling kuwento, ang maikling kuwento ay isang maiksing salaysay na hango sa tunay na buhay o hindi,
II. Pormalistiko
A. Buod/Sinopsis-
Naghughugas ng kamay sa batalan si Impen nang kausapn at pangarlan siya ng kanyang ina. Binalaan siya nito na huwag na siyang makipag-away,
Nagpunta si Impen sa igiban ng tubig dahil siya ayisang agwador. Makina ang kita ng kanyang ina.Inaapi siya dahil sa kahirpan. Isa sa matinding manukso ay ang kapwa niyang agwador; na si Ogor.
Napansin ni Impen ang langkay ng mga agwador sa may gripo.. Nakaanim na karga siya at may sisente sentimos anang makalansing sa bulsa ng kanyang maong. Nanatili siya roon upang mag-igib pa at tatanghaliin siya ng pag-uwi. Nakita niya si Ogor sa isang tindahan. Agad siyang tinawag na negro, araw-araw ito, walang tigil. Nang lumipas ang ras, si Ogor na ang nag-iigib at nagkaroon ng pag-asa si Impen dahil siya na ang susunod. Nang isahod na niyang ang balde sa gripo ay agad siyang pinigilan ni Oger. Nag-init ang ulo nang dalawa. Nagsimula ang pananakit ni Ogor kay Impen. Naisip ni Impen ang problema ng mga tao sa kanyang ina. Doon nagsimula ang lakas ng loob ni Impen at nagbagabag niya si Ogor. Napasuko ni si Ogor, lupaypay na rin. Nakatingin ang lahat sa kanilang dalwa. Tila hangang-hanga sa kanya ang mga tao.
B. Mga Elemento
1. Paksa- tungkol sa isang batang lalaki na maitim ang kulay, kulot ang buhok at anak ng babaeng sinasabing iba’t iba ang asawa. Dito umiikot ang buong kuwento, kay Impen na rtalagang nakakarnas ng diskriminasyon.
2. Tagpuan- Sa bahay nila Impen na baru-barung kung saan narooon ang kanyang Ina at 3 na kapatid. Sumunod ay sa igiban.
3. Tauhan-
- Impen, batang lalaki na nakaranas ng diskriminasyon.
- Ogor, ang kaaway ni Impen sa kuwento.
- Kano, Boyet at Diding, kanyang mga kapatid.
4. Banghay
a. Panimula- Naghuhugas ng kamay sa batalan si Impen ng siya’y kausapin ng kanyang Ina upang pangaralan. Binalaan siya nito na huwag ng makipag-away at umuwi na basag ang mukha.
b. Saglit na Kakintalan- Nang siya naglalaakad sa labas patungo sa iigiban niya at napapansin nyang dumudungaw ang bata sa kani-kanilang mga barung-barong at pinag-titinginan at ma matanda’y nagbubulungan at sinasambit na siya ay isang negro,
c. Papataas na Aksyon- Naroon nasi Impen sa igiban, at inaasar nanaman ni Ogor siya. Tinatawag na negro. Hinahayaan na lamang ni Imppen yun.
d. Kasukdulan- Si Impen na ang sumasahod sa gripo’y bigla syang hinawakan ni Ogor sa balikat. May kaba na naramdaman si Impen. Pinaalis niya si Ogor sa pilahan at sinaktan na nga ni Ogor ni Impen dahil ayaw nyang umalis sa pila. Agad nang gumanti rin si Impen dahil sa sakit na kaniyang nadama. Pumasok sa isip nya ang mga tsismis tungkol sa kanyang ina at gumanti na rin sya kay Ogor.
e. Pababang Aksyon- Nagpatuloy nga ang kanilang pag-aaway at sa di-inaasahann ay unti-unting napasuko ni impen si Ogor dahil na rin sa mga suntok nito sa kanya.
f. Wakas- Napasuko na nga ni Impen si Ogor at hinang-hina nya. Napatungin sa kanya ang mga tao na tila hangang0hanga sa kanyang nagawa.
g. Tunggalian- Tao laban sa lipunan, dahil si Impen ay nakikipaglaban sa mga tao nangaapi sa kanya.
III. Teoryang Pampanitikan
A. Ipaliwanag ang mga teoryang pampanitikan
1. Teoryang Klasismo- Ang layunin ng panitikan ay maglahad ng mga pangyayaring payak, ukol sa pagkakaiba ng estado sa buhay ng dalawang nag-iibigan, karaniwan ang daloy ng mga pangyayari, matipid at piling-pili sa paggamit ng mga salita at laging nagtatapos nang may kaayusan.
2. Teoryang Humanismo- Ang layunin ng panitikan ay ipakita na ang tao ang sentro ng mundo; ay binibigyang-tuon ang kalakasan at mabubuting katangian ng tao gaya ng talino, talento atbp.
3. Teoryang Imahismo- Ang layunin ng panitikan ay gumamit ng mga imahen na higit na maghahayag sa mga damdamin, kaisipan, ideya, saloobin at iba pang nais na ibahagi ng may-adka na higit na madaling maunawaan kaysa gumamit lamang ng karaniwang salita.
4. Teoryang Realismo- Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang mga karanasan at nasaksisan ng may-akda sa kanyang lipunan.
5. Teoryang Feminismo- Ang layunin ng panitikan ay magpakilala ng mga kalakasan at kakayahang pambabae at iangat ang pagtingin ng lipunan sa mga kababaihan.
6. Teoryang Saykolohikal- Ang layunin ng panitikan ay ipaliwanag sa pamamagitan ng pagpapakita ng mga salig (factor) sa pagbuo ng naturang behavior (pag-uugali, paniniwala, pananaw, pagkatao) sa isang tauhan sa kanyang akda.
7. Teoryang Romantisismo- Ang layunin ng teoryang ito ay ipamalas ang iba’t ibang paraan ng tao o sumasagisag sa tao sa pag-aalay ng kanyang pag-ibig sa kapwa, bansa at mundong kinalakhan.
8. Teoryang Formalismo/Formalistiko- Ang layunin ng panitikan ay iparating sa mambabasa ang nais niyang ipaabot gamit ang kanyang tuwirang panitikan.
9. Teoryang Queer- Ang layunin ng panitikan ay iangat at pagpantayin sa paningin ng lipunan sa mga homosexual.
10. Teoryang Psycho-Analitiko- ipinapakita sa akada ang pagkaagresibo ng mga tao sa usaping sekswal at mga sexual urges.
B. Teoryang gagamitin sa Pagsususri
Si Impen ay lumaban sa kabila ng panglalalait at ibang turing sa kanya ng mga tao. Maitim, kulot ang buhok, at Inang nagkaroon ng iba;t ibang asawa. Iyan ang mga panlalalit na araw-araw nyang hinaharap. Ngunit natuto si Impen na lumaban. Lumaban kay Ogor na isa sa mga nanlalalit sa kanya.
Dito pumapasok ang teoryang Markismo. Si Impen ay lumaban at natutong bumangon para umangat mula sa mga pagdurusa dulot ng kanyang lipunang kinabibilingan.
IV. Reaksyon
- Napakaganda. Iyan ang masasabi ko sa kuwentong Impeng Negro. Maayos ang pagkakagawa ng kuwento. May iniwang aral sa mga taong nakararanas ng mga pangyayaring gaya ng mga nararanasan ni Impen. Ang taong lang ay, “Ikaw, laban sa daigidig, makakalalaban ka kaya? Makabangon ka kaya?”
Ang panitikang susuriin ay makling kuwento, ang maikling kuwento ay isang maiksing salaysay na hango sa tunay na buhay o hindi,
II. Pormalistiko
A. Buod/Sinopsis-
Naghughugas ng kamay sa batalan si Impen nang kausapn at pangarlan siya ng kanyang ina. Binalaan siya nito na huwag na siyang makipag-away,
Nagpunta si Impen sa igiban ng tubig dahil siya ayisang agwador. Makina ang kita ng kanyang ina.Inaapi siya dahil sa kahirpan. Isa sa matinding manukso ay ang kapwa niyang agwador; na si Ogor.
Napansin ni Impen ang langkay ng mga agwador sa may gripo.. Nakaanim na karga siya at may sisente sentimos anang makalansing sa bulsa ng kanyang maong. Nanatili siya roon upang mag-igib pa at tatanghaliin siya ng pag-uwi. Nakita niya si Ogor sa isang tindahan. Agad siyang tinawag na negro, araw-araw ito, walang tigil. Nang lumipas ang ras, si Ogor na ang nag-iigib at nagkaroon ng pag-asa si Impen dahil siya na ang susunod. Nang isahod na niyang ang balde sa gripo ay agad siyang pinigilan ni Oger. Nag-init ang ulo nang dalawa. Nagsimula ang pananakit ni Ogor kay Impen. Naisip ni Impen ang problema ng mga tao sa kanyang ina. Doon nagsimula ang lakas ng loob ni Impen at nagbagabag niya si Ogor. Napasuko ni si Ogor, lupaypay na rin. Nakatingin ang lahat sa kanilang dalwa. Tila hangang-hanga sa kanya ang mga tao.
B. Mga Elemento
1. Paksa- tungkol sa isang batang lalaki na maitim ang kulay, kulot ang buhok at anak ng babaeng sinasabing iba’t iba ang asawa. Dito umiikot ang buong kuwento, kay Impen na rtalagang nakakarnas ng diskriminasyon.
2. Tagpuan- Sa bahay nila Impen na baru-barung kung saan narooon ang kanyang Ina at 3 na kapatid. Sumunod ay sa igiban.
3. Tauhan-
- Impen, batang lalaki na nakaranas ng diskriminasyon.
- Ogor, ang kaaway ni Impen sa kuwento.
- Kano, Boyet at Diding, kanyang mga kapatid.
4. Banghay
a. Panimula- Naghuhugas ng kamay sa batalan si Impen ng siya’y kausapin ng kanyang Ina upang pangaralan. Binalaan siya nito na huwag ng makipag-away at umuwi na basag ang mukha.
b. Saglit na Kakintalan- Nang siya naglalaakad sa labas patungo sa iigiban niya at napapansin nyang dumudungaw ang bata sa kani-kanilang mga barung-barong at pinag-titinginan at ma matanda’y nagbubulungan at sinasambit na siya ay isang negro,
c. Papataas na Aksyon- Naroon nasi Impen sa igiban, at inaasar nanaman ni Ogor siya. Tinatawag na negro. Hinahayaan na lamang ni Imppen yun.
d. Kasukdulan- Si Impen na ang sumasahod sa gripo’y bigla syang hinawakan ni Ogor sa balikat. May kaba na naramdaman si Impen. Pinaalis niya si Ogor sa pilahan at sinaktan na nga ni Ogor ni Impen dahil ayaw nyang umalis sa pila. Agad nang gumanti rin si Impen dahil sa sakit na kaniyang nadama. Pumasok sa isip nya ang mga tsismis tungkol sa kanyang ina at gumanti na rin sya kay Ogor.
e. Pababang Aksyon- Nagpatuloy nga ang kanilang pag-aaway at sa di-inaasahann ay unti-unting napasuko ni impen si Ogor dahil na rin sa mga suntok nito sa kanya.
f. Wakas- Napasuko na nga ni Impen si Ogor at hinang-hina nya. Napatungin sa kanya ang mga tao na tila hangang0hanga sa kanyang nagawa.
g. Tunggalian- Tao laban sa lipunan, dahil si Impen ay nakikipaglaban sa mga tao nangaapi sa kanya.
III. Teoryang Pampanitikan
A. Ipaliwanag ang mga teoryang pampanitikan
1. Teoryang Klasismo- Ang layunin ng panitikan ay maglahad ng mga pangyayaring payak, ukol sa pagkakaiba ng estado sa buhay ng dalawang nag-iibigan, karaniwan ang daloy ng mga pangyayari, matipid at piling-pili sa paggamit ng mga salita at laging nagtatapos nang may kaayusan.
2. Teoryang Humanismo- Ang layunin ng panitikan ay ipakita na ang tao ang sentro ng mundo; ay binibigyang-tuon ang kalakasan at mabubuting katangian ng tao gaya ng talino, talento atbp.
3. Teoryang Imahismo- Ang layunin ng panitikan ay gumamit ng mga imahen na higit na maghahayag sa mga damdamin, kaisipan, ideya, saloobin at iba pang nais na ibahagi ng may-adka na higit na madaling maunawaan kaysa gumamit lamang ng karaniwang salita.
4. Teoryang Realismo- Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang mga karanasan at nasaksisan ng may-akda sa kanyang lipunan.
5. Teoryang Feminismo- Ang layunin ng panitikan ay magpakilala ng mga kalakasan at kakayahang pambabae at iangat ang pagtingin ng lipunan sa mga kababaihan.
6. Teoryang Saykolohikal- Ang layunin ng panitikan ay ipaliwanag sa pamamagitan ng pagpapakita ng mga salig (factor) sa pagbuo ng naturang behavior (pag-uugali, paniniwala, pananaw, pagkatao) sa isang tauhan sa kanyang akda.
7. Teoryang Romantisismo- Ang layunin ng teoryang ito ay ipamalas ang iba’t ibang paraan ng tao o sumasagisag sa tao sa pag-aalay ng kanyang pag-ibig sa kapwa, bansa at mundong kinalakhan.
8. Teoryang Formalismo/Formalistiko- Ang layunin ng panitikan ay iparating sa mambabasa ang nais niyang ipaabot gamit ang kanyang tuwirang panitikan.
9. Teoryang Queer- Ang layunin ng panitikan ay iangat at pagpantayin sa paningin ng lipunan sa mga homosexual.
10. Teoryang Psycho-Analitiko- ipinapakita sa akada ang pagkaagresibo ng mga tao sa usaping sekswal at mga sexual urges.
B. Teoryang gagamitin sa Pagsususri
Si Impen ay lumaban sa kabila ng panglalalait at ibang turing sa kanya ng mga tao. Maitim, kulot ang buhok, at Inang nagkaroon ng iba;t ibang asawa. Iyan ang mga panlalalit na araw-araw nyang hinaharap. Ngunit natuto si Impen na lumaban. Lumaban kay Ogor na isa sa mga nanlalalit sa kanya.
Dito pumapasok ang teoryang Markismo. Si Impen ay lumaban at natutong bumangon para umangat mula sa mga pagdurusa dulot ng kanyang lipunang kinabibilingan.
IV. Reaksyon
- Napakaganda. Iyan ang masasabi ko sa kuwentong Impeng Negro. Maayos ang pagkakagawa ng kuwento. May iniwang aral sa mga taong nakararanas ng mga pangyayaring gaya ng mga nararanasan ni Impen. Ang taong lang ay, “Ikaw, laban sa daigidig, makakalalaban ka kaya? Makabangon ka kaya?”
RSS Feed